Table of Contents
เชื่อว่ามีหลายคนที่ถึงแม้ว่าจะเติบโตมากับการเคารพและบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ไม่ว่าจะเป็นการไหว้เจ้าที่แบบคนจีน หรือการไหว้ศาลพระภูมิแบบคนไทย ก็มักจะมีคำถามเรื่องขั้นตอนและพิธีต่าง ๆ อย่างทำอย่างไรถึงจะถูกต้องและเหมาะสม
วันนี้ ช้อปปี้ ไทยแลนด์อยากชวนคุณมาหาคำถามที่ใครหลาย ๆ คนสงสัย ไม่ว่าจะเป็น ไหว้เจ้าที่ใช้ธูปกี่ดอก ? ไหว้ศาลพระภูมิใช้ธูปกี่ดอก ? รวมถึงวิธีการและขั้นตอนในการไหว้เจ้าที่แบบต่าง ๆ เพื่อให้คุณได้รับสิริมงคลและสืบทอดวัฒนธรรมรวมถึงส่งต่อประเพณีไปยังลูกหลานได้อย่างถูกต้อง
วิธีการ ไหว้เจ้าที่ ประจำบ้านแบบจีน หรือ “ตี่จู่เอี้ย”
การไหว้เจ้าที่แบบจีน หรือ ตี่จู่เอี้ย นั้นต้องจุด ธูป 5 หรือ 7 ดอก” แบ่งเป็น
สำหรับ ปักลงบนกระถาง บริเวณ หน้าตี่จู๋เอี๊ย 3 หรือ 5 ดอก
สำหรับ ปักลงบริเวณ ประตูหน้าบ้าน 2 ทิศคือซ้ายและขวา ทิศละ 1 ดอก
สำหรับชาวไทยเชื้อสายจีนทั้งหลาย น่าจะคุ้นเคยกับเจ้าที่จีน หรือที่เรียกกันว่า “ตี่จู่เอี้ย” มีลักษณะเป็นศาลเจ้าขนาดเล็กที่มักจะตั้งไว้บนพื้นบ้าน ส่วนใหญ่ทาด้วยสีแดงที่เชื่อว่าเป็นสีแห่งโชคลาภของชาวจีน และมีตัวอักษรภาษาจีน ที่แปลความหมายเป็นภาษาไทยคือ เงินทองไหลมาเทมา ตามตำนานความเชื่อแล้ว ตี่จู่เอี้ย นั้นเปรียบเสมือนเทพเจ้าประจำบ้าน ที่จะคอยปกป้องคนในบ้านให้รอดพ้นจากภัยอันตราย และให้โชคลาภกับผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้าน
ขั้นตอนการไหว้เจ้าที่ ตี่จู่เอี๊ย
- ก่อนการเริ่มไหว้เจ้าที่ต้องเตรียมของไหว้ ได้แก่ น้ำชา 5 ถ้วย และน้ำเปล่า 3 ถ้วย กระดาษไหว้ 1 ชุด (หากเป็นวันพระจีน ให้เตรียมขนมและผลไม้ที่เป็นมงคลเพิ่ม)
- นำของไหว้ที่เตรียมไว้ วางบนพาน หรือพื้นที่ที่จัดเตรียมไว้ บริเวณด้านหน้า ตี่จู่เอี๊ย
- จุดธูป 5 หรือ 7 ดอก ตามกำลังศรัทธาของท่าน
- ไหว้หรือสักการะเจ้าที่เจ้าทาง อันเชิญเพื่อมารับของเซ่นไหว้ บริเวณด้านหน้า ตี่จู่เอี๊ย
- ปักธูปลงบนกระถางด้านหน้า ตี่จู่เอี๊ย 5 ดอก และปักบริเวณหน้าประตูบ้าน ด้านซ้าย 1 ดอก และ ด้านขวา 1 ดอก
- เมื่อธูปหมดก้านให้ปฏิบัติดังนี้
สำหรับวันพระจีน
ที่มีของไหว้เจ้าที่ ให้ลาขนมหรือผลไม้ที่วางไว้ ด้วยการตั้งบทสวด นะโม 3 จบ แล้วกล่าวว่า “เสสังมังคลัง ยาจามิ” จากนั้น ให้นำกระดาษไหว้ไปเผาบริเวณหน้าบ้านเป็นอันเสร็จพิธี
สำหรับการไหว้ในวันธรรมดา
ให้นำกระดาษไหว้ไปเผาบริเวณหน้าบ้านได้เลย ถือเป็นอันเสร็จพิธี
วิธีการศาลพระภูมิ หรือ การไหว้เจ้าที่แบบไทย
“การไหว้ศาลพระภูมิ จุดธูป 9 ดอก ”
“การไหว้เจ้าที่ เจ้าทางจุดธูป 7 ดอก”
ความแตกต่างระหว่าง ศาลพระภูมิ หรือ ศาลเจ้าที่
- ศาลพระภูมิ นั้น จะมีลักษณะเป็นเสาเดียว และมีฐานที่สูงกว่าศาลเจ้าที่ เพราะเปรียบเหมือนแท่นบูชาสำหรับเทวดา ต้องมีการอัญเชิญที่ถูกต้อง
- ศาลเจ้าที่ จะมีจุดสังเกตุคือมักจะมี 4 เสา หรือ 6 เสา คล้ายเสาของบ้านส่วนใหญ่มักจะมีลักษณะคล้ายบ้านเรือนไทยสมัยโบราณ เป็นวิญญาณที่ปกปักษ์รักษาบ้านเรือนหรือที่ดินบริเวณนั้น หรือที่บางคนเรียกศาลตา-ยาย
ขั้นตอนการไหว้เจ้าที่ หรือ ศาลพระภูมิ
การไหว้ศาลพระภูมิหรือศาลเจ้าที่นั้นมีลักษณะที่คล้ายกัน คือ ดอกไม้ พวงมาลัย และของคาวหวาน แตกต่างกันตรงจำนวน ธุปที่จุดโดย
ศาลพระภูมิ จุดธูป 9 ดอก
ศาลเจ้าที่ จุดธูป 7 ดอก
ความหมายของ จำนวนการจุดธูป ในการไหวเจ้าที่
สำหรับใครที่ยังสงสัยว่าทำไมถึงต้องจุดธูปเพื่อไหว้เจ้าที่ตามจำนวนที่กล่าวมานั้น ลองมาดูความหมายของแต่ละตัวเลขกัน
การจุดธูป 1 ดอก หมายถึง การเคารพไหว้เจ้าที่ เจ้าทาง หรือ วิญญาณภาคพื้น
การจุดธูป 3 ดอก หมายถึง การบูชาพระรัตนตรัย พระพุทธ พระธรรม และ พระสงฆ์
การจุดธูป 5 ดอก หมายถึง การจุดธูปบูชา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ พ่อแม่ และครูบาอาจารย์
การจุดธูป 7 ดอก หมายถึง การบูชา จิตวิญญาณ ตามศาล เจ้าพ่อ เจ้าแม่ ที่เสียชีวิตไปแล้ว
การจุดธูป 9 ดอก หมายถึง การบูชาผู้มีพระคุณ พระภูมิเจ้าที่ เทพเจ้าป่า เจ้าเขา รุกขเทวดา หรือ ศาลพระภูมิ หรือ ศาลเทพ
ความเชื่อเรื่องการบูชาและเคารพสิ่งศักดิ์สิทธิในแบบของชาวพุทธ
สำหรับชาวพุทธนั้นมีความเชื่อว่า ของหอม หรือ เครื่องหอม เปรียบเสมือนกลิ่นหอมของความดี ซึ่งเทวดาก็มีกลิ่มหอมปรากฏอยู่ในกายทิพย์อยู่แล้ว การนำเครื่องหอมหรือดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมมาบูชาหรือสักการะในการไหว้เจ้าที่จึงเป็นเรื่องปกติที่มีมาแต่โบราณกาลแล้ว
การจุดธูปไหว้เจ้าที่หรือจุดธูปเพื่อเคารพสักการะ มีระบุไว้ในหนังสือพุทธโอวาทว่า สามารถจุดได้ตามความเชื่อที่ได้ยินมา แต่การบูชาที่ดีที่สุดคือการปฏิบัติดีปฏิบัติชอบด้วยตัวเองจึงจะได้ผลดีที่สุด